सैनिकांचे औक्षण डोळ्यांतील आसवांच्या ज्योतींनी केले जाते.
सैनिकांच्या कार्याचा अभिमान बाळगणाऱ्या देशवासियांना कवयित्रींनी दीनदुबळे असे संबोधले आहे.
‘औक्षण’ म्हणजे ओवाळणे. सीमेवर लढायला जाण्यासाठी सुसज्ज झालेल्या जवानाला सार्‍या देशवासियांकडून केले जाणारे हे एक प्रातिनिधिक औक्षण आहे. या क्षणी मनात दाटून येणाऱ्या विविध भावभावना कवयित्री इंदिरा संत यांनी या कवितेत व्यक्‍त केल्या आहेत. सैनिक जेव्हा रणभूमीवर युद्धासाठी उतरतात त्यावेळी अनेक बिकट प्रसंगांचा त्यांना सामना करावा लागतो. बंदुकीच्या गोळ्यांचा, तोफगोळ्यांचा भडिमार होत आहे, नजरेपुढे धुराचे लोटच्या लोट उसळत आहेत, अशा परिस्थितीत न घाबरता, धडाडणाऱ्या तोफांची पर्वा न करता जिद्दीने, धैर्याने, शौर्याने तो लढतो. प्रसंगी प्राण तळहातावर झेलून संकटाला सामोरे जाणाऱ्या या सैनिकाचे शौर्य अवर्णनीय असते असा विचार कवयित्री या ओळींतून स्पष्ट करते.
कवयित्री – इंदिरा संत
कवितेचा विषय – सीमेवर लढायला जाण्यासाठी सुसज्ज झालेल्या जवानाविषयी सार्‍या देशवासियांच्या मनात दाटून येणार्‍या विविध भावभावनांचे चित्रण.
तुझ्यावरून जीव ओवाळून टाकावा अशी मनाशी इच्छा धरली तरी माझा जीव किती लहान आहे! क्षुद्र आहे! तुझ्या शौर्याच्या, पराक्रमांच्या महानतेपुढे माझ्या जिवाची तुलनाच होऊ शकत नाही.
i. धन, पैसा, संपत्ती ii. डोके, मस्तक
iii. रुधिर iv. अश्रू
कमीत कमी शब्दांत कवयित्री सैनिकांप्रतीच्या उत्कट भावना सहजपणे आपल्यापर्यंत पोहोचवते. युद्धभूमीवरील चित्र आपल्या डोळ्यांसमोर जिवंतपणे साकार करते. साधी, सोपी भाषा वापरल्यामुळे कवितेचे सहजपणे आकलन होते. सर्व देशवासियांची प्रतिनिधी बनून सैनिकाचे औक्षण करण्याची कवयित्रीची कल्पनादेखील सुंदर आहे. तसेच, डोळ्यांना निरांजनाची तर अश्रूंना निरांजनातील ज्योतीची दिलेली उपमा मनाला भावते. यमक, अनुप्रास अलंकारांचा सुयोग्य वापर केल्यामुळे कविता लगेच तोंडपाठ होते. या सर्व गोष्टींमुळे मला ही कविता खूपच आवडते.